Motorrijder haalt een file in op de weg

In deze zaak reed een motorrijder op een N-weg.  De motorrijder haalde een file op de N-weg op het moment dat de automobilist links afsloeg. De motorrijder is daardoor tegen de zijkant van de auto aangereden. De motorrijder heeft door dit ongeval ernstig letsel opgelopen.

Soort weg
Het gaat om een weg met één rijbaan en twee rijstroken (per richting dus één rijstrook). De rijstroken worden van elkaar gescheiden door een dubbele doorgetrokken streep.

Doorgetrokken streep
De motorrijder heeft ter plaatse over de doorgetrokken streep gereden om op die manier voertuigen in te halen.

Het geschil
Volgens de motorrijder heeft de automobilist gevaarzettend gehandeld door plotseling linksaf te slaan op een plek waar dit niet is toegestaan. De motorrijder had daar geen rekening mee hoeven te houden in verband met de dubbele doorgetrokken streep en de verplichte rijrichting. De verkeersfout van de automobilist is volgens de motorrijder ernstiger dan zijn eventuele verkeersfout.

Beoordeling van het geschil door de rechtbank: wie is aansprakelijk?

1. Fouten van de automobilist

Het was ten tijde van het ongeval erg druk op de weg en er was sprake van filevorming. Het verkeer stond al een uur in de file.

Verboden om links af te slaan

Het was op de N-weg niet toegestaan om linksaf te slaan. Dit werd op het wegdek aangegeven door de dubbele doorgetrokken streep en door het verkeersbord D04. De automobilist heeft hiermee in strijd gehandeld.

Voorrang verlenen (art. 18 Rvv)

Bestuurders die afslaan moeten het verkeer dat op dezelfde weg zich naast of dichter achter hen bevindt, voor laten gaan. De automobilist heeft hiermee in strijd gehandeld.

Schending artikel 5 WVW jo. art. 6:162 BW

De automobilist heeft een gebod om rechtdoor te rijden genegeerd in een verkeerssituatie waarbij sprake was van grote drukte op de weg en hij in een file stond. De automobilist heeft de motorrijder niet voor laten gaan. Deze omstandigheden maken dat de manoeuvre van de automobilist in in strijd is met de grondregel dat het een ieder verboden is zich zodanig te gedragen dat gevaar op de weg wordt veroorzaakt of kan worden veroorzaakt (artikel 5 Wegenverkeerswet), althans met hetgeen de zorgvuldigheid in het maatschappelijk verkeer naar ongeschreven recht betaamt (artikel 6:162 BW). Daarmee staat de onrechtmatigheid van het handelen van de automobilist tegen de motorrijder vast.

2. Fouten van de motorrijder

De tweede vraag is of en in hoeverre sprake is van eigen schuld van de motorrijder. Oftewel, of en in hoeverre de schade van de motorrijder mede het gevolg is van omstandigheden die aan hemzelf kunnen worden toegerekend (art. 6:101 BW).

Was het toegestaan voor de motorrijder om in te halen?

Partijen verschillen van mening of de motorrijder ter plaatse het verkeer mocht inhalen. Volgens de verzekeraar van de automobilist mocht de motorrijder niet inhalen vanwege de doorgetrokken streep. Daarnaast zou de motorrijder art. 19 RVV hebben geschonden door zijn motor niet tijdig tot stilstand te brengen. Volgens de motorrijder mocht hij ter plaatse inhalen op grond van de filegedragscode en hoefde hij geen rekening te houden met de plotseling zonder richting aan te geven afslaande automobilist.

Geen wettelijke grondslag om in te halen

Er is geen wettelijke grondslag op basis waarvan het motorrijders is toegestaan om een file in te halen.

De filegedragscode, is geen wettelijke regeling, maar een (dringend) advies aan de motorrijder. De gedragscode heeft naar het oordeel van de rechtbank een zekere schaduwwerking. Zoals in de filegedragscode is vermeld wordt de code door onder meer verzekeraars erkend als een goede richtlijn.

Bij de beoordeling van de vraag of de schade mede het gevolg is van omstandigheden die aan de motorrijder kunnen worden toegerekend, kan naar het oordeel van de rechtbank mede betekenis toekomen aan het antwoord op de vraag of hij zich aan de filegedragscode heeft gehouden.

Is de filegedragscode van toepassing op een N-weg?

De eerste vraag is of de filegedragscode op de situatie ter plaatse van toepassing is.
De tweede vraag is of de motorrijder zich aan die regels heeft gehouden.
Tot slot moet aan de omstandigheden van het geval worden beoordeeld welke betekenis in hoeverre een eigen schuld mogelijk is.

Alleen een snelweg
De rechtbank stelt vast dat de filegedragscode alleen bedoeld is om toe te passen op Nederlandse snelwegen. De code vermeldt letterlijk: “De gedragscode (…) is alleen bedoeld om toe te passen bij stilstaand of langzaam rijdend verkeer op de Nederlandse snelwegen”.

De term “snelweg” is geen term die in wet- en regelgeving wordt gebruikt. In het RVV wordt gesproken over autosnelweg, gekenmerkt door bord G1, en autoweg, gekenmerkt door bord G3 (zie artikel 1 aanhef RVV). Daargelaten dat de filegedragscode derhalve niet aanknoopt bij de terminologie die in wet- en regelgeving gehanteerd wordt, heeft de filegedragscode blijkens haar tekst wel betrekking op een (snel)weg met minimaal twee rijstroken voor verkeer in dezelfde rijrichting, waarbij die rijstroken van elkaar gescheiden zijn door een onderbroken streep en zich op de beide rijstroken stilstaand of langzaam rijdend verkeer bevindt (anders is er geen file op de bedoelde snelweg). Dit blijkt allereerst uit het eerste advies aan de motorrijder, namelijk om tussen de file door te rijden:

“1. Gepaste snelheid 
Rijd rustig tussen de file door, dat wil zeggen dat het snelheidsverschil tussen de motor en de auto die u passeert, niet meer mag zijn dan 10km/u.[onderstreping rechtbank]”. Dit blijkt verder uit het advies aan de automobilist om het midden van de rijstrook te gebruiken. Daarbij wordt ook wordt opgemerkt dat motorrijders in principe tussen de rijstroken in passeren en vlak langs de onderbroken streep: 
“2. Gebruik het midden van de rijstrook
Achteropkomende motorrijders hebben doorgaans voldoende ruimte om te passeren als u over het midden van uw rijstrook rijdt. Motorrijders passeren in principe tussen de rijstroken in, vlak langs de onderbroken streep. Natuurlijk helpt het als u [de automobilist, toevoeging rechtbank] ze wat meer ruimte biedt door naar rechts uit te wijken als u op de rechterrijstrook zit, of naar links als u op de linkerrijstrook zit.”

Filegedragscode niet van toepassing op een N-weg

De filegedragscode ziet niet op een situatie waarvan in het onderhavige geval sprake was: een file op een N-weg met twee rijstroken, van elkaar gescheiden door een dubbele doorgetrokken streep en met verkeer in tegengestelde richtingen.

Waarom mag een motorrijder een file inhalen?
In de inleiding van de filegedragscode zijn de kwetsbaarheid van een motorrijder die achter een rij auto’s opgesteld staat bij kop-staart-botsingen en het risico van oververhitting genoemd als veiligheidsredenen waarom een motorrijder baat heeft bij het passeren van een file van stilstaande of langzaam rijdende auto’s.
Weliswaar kunnen die kwetsbaarheid en dat gevaar ook bij een file op een N-weg aan de orde zijn. Hier staat tegenover dat bij die weg, anders dan de snelweg waarop de filegedragscode doelt, sprake is van tegemoetkomend verkeer.

Kortom, inhalen was niet toegestaan

De rechtbank is van oordeel dat het de motorrijder ter plaatse niet was toegestaan in te halen, ook niet omdat er een file was op de rijstrook waarin hij reed. Het ongeval is daarom mede te wijten aan de inhaalmanoeuvre van de motorrijder zelf.

Aansprakelijkheidspercentage

Beide partijen hebben verkeersfouten gemaakt. Niet staat vast dat de automobilist plotseling wilde afslaan dan wel dat hij zijn knipperlicht aanhad.

Niet staat vast dat de motorrijder zodanig hard heeft gereden dat dit de conclusie rechtvaardigt dat de schade in grotere mate het gevolg is van omstandigheden die aan de motorrijder toegerekend kunnen worden.
De enkele omstandigheid dat de motorrijder ter zitting heeft meegedeeld dat hij 30 km per uur reed (derhalve harder dan in de filegedragscode wordt geadviseerd), acht de rechtbank daarvoor onvoldoende.

Beiden hadden daarentegen wel rekening moeten houden met manoeuvres van andere weggebruikers in strijd met de ter plaatse geldende verkeersregels, hetgeen zij geen van beiden hebben gedaan. Daarbij merkt de rechtbank op dat het bestaan van een file op zichzelf een risico in het leven roept dat weggebruikers zich niet aan de verkeersregels houden, waarmee andere weggebruikers rekening dienen te houden.

De rechtbank verwerpt de stelling van de automobilist dat de motorrijder zijn motor tijdig tot stilstand had moeten kunnen brengen (art. 19 RVV). Art. 19 RVV houdt in dat de bestuurder in staat moet zijn zijn voertuig tot stilstand te brengen binnen de afstand waarover hij de weg kan overzien en waarover deze vrij is, verplicht niet daartoe (ook) in staat te zijn in geval een andere weggebruiker in strijd met de geldende verkeersregels afslaat.

Schuldverdeling 50%
De rechtbank komt op een schuldverdeling en is van oordeel dat een eigen schuld van 50% aan de zijde van de motorrijder gerechtvaardigd is.

Billijkheidscorrectie ernstig letsel

De motorrijder doet een beroep op de billijkheidscorrectie van artikel 6:101 BW. Bij de toepassing van de billijkheidscorrectie kunnen een rol spelen de uiteenlopende ernst van de door betrokkenen gemaakte fouten of andere omstandigheden van het geval, zoals de ernst van het opgelopen letsel en de vraag of de aansprakelijkheid door een verzekering wordt gedekt.

De rechtbank ziet geen reden voor een andere verdeling dan de uitkomst van de beoordeling op basis van de causaliteit. Weliswaar heeft de motorrijder, in tegenstelling tot de automobilist, ernstig letsel opgelopen, die omstandigheid acht de rechtbank onvoldoende, de ernst van de fout van beide betrokkenen mede in aanmerking genomen, om tot een andere schuldverdeling dan de hiervoor genoemde te komen. Dat betekent dat de verzekeraar van de automobilist 50% van de schade van de motorrijder moet vergoeden en dat de resterende schade voor rekening van de motorrijder blijft.

Kosten deelgeschil

Nu de schadevergoedingsverplichting op de voet van artikel 6:101 BW wordt verminderd, zal de rechtbank de verplichting om de in artikel 6:96 lid 2 BW bedoelde kosten te vergoeden in dezelfde mate verminderen.

Meer weten over ongevallen met een motorrijder? Neem contact met ons op en wij informeren jou graag.

Bron Rechtspraak.nl